Nongpoh, 16 Nailar:
Ki Pulit ka tnat ap khlaw ka Nongkhyllem Wildlife Sanctuary ha Ri Bhoi District, mynha ka miet Sngi U Blei lyngba ka jingpynap shrip ki la ioh ban kem ia ki 6 ngut ki nongsiat mrad kiba ju mlien ban pyniap bein ia ki mrad, kiba don ha katei ka khlaw ia kaba la sumar kyrpang da ka sorkar na ka bynta ban pynneh pynsah ia ki mrad khlaw.
La ioh ban kem ia kitei ki nongsiat mrad na kawei ka jaka ia kaba la tip kum ka Salt Lick Area, kaba dei ruh ka jaka kaba ki mrad kiba don ha katei ka khlaw ki wan ban dih um bad bam mluh, hynrei namar ba ki briew ka tnat Wildlife ki la ioh jingtip lypa halor katei ka jingwan jong kitei ki nongsiat mrad, kumta ki la pynlong ia katei ka jingpynap shrip bad ki la ioh ban kem da kaba suk.
Kitei baroh 6 ngut kiba la shah kem, ki dei na ka shnong Umtasor Mawdkhar, Ri Bhoi District, ia kaba la tip kyrteng kum u Bah Lanchester Nongshli, u Bah Edmund Marboh, u Bah Trei Suting, Wanshlurbha Suting, Starding Syrlliang bad u Bah Reswellson Nongshli bad na kine kiba la shah kem la ioh ruh ban kurup 3 tylli ki suloi SBML, 200 gram u bakhor, 500 gram u sisa, u titli, 4 tylli ki wait tukri, 2 tylli ki wait heh, 5 tylli ki torchlight, ka jri siat sim bad wait tari.
Haba iadei bad kane ka jingiohkem ia kitei ki nongsiat mrad, na ka liang u Bah Wanphai Lyngdoh, Forester I, Nongpoh Range, ka tnad Wildlife, u la ong ba hadien ba la ioh kem ia kitei ki 6 ngut, kumta la rah noh sha Nongpoh bad la set la ki ha along ka tnat Wildlife, na ka bynta ban pynlong ia ka jingtohkit kaba kham bniah, haba iadei bad kane ka jingleit siat ka jong ki ia ki mrad kiba ba don ha khlaw sorkar.
Shuh shuh, u Bah Wanphai Lyngdoh, u la ong ruh ba man ka por ki ju ioh ia ka jingujor na ki paidbah, halor ka jingdon jong ki nongsiat mrad kiba ju mlien ban leit siat ia ki mrad khlaw, kiba don ha katei ka khlaw kaba la buh kyrpang da ka sorkar na ka bynta ban ai jingiada ia ki mrad ba laiphewjait, kumta da ka jingiaibudien kaba la kham slem kaba pynlong ruh ia kitei ki 6 ngut ba kin shah kem.
Haba iadei bad ka jingioh ban kem ia kitei ki suloi, u Bah Wanphai u la ong ba kawei napdeng jong katei ka suloi ka dei ka bym don lisen, hynrei ka dei kaba la shu pyndonkam beain da kitei ki nongsiat mrad, kumta na ka liang ka ophis jong ka Wildlife kan leh da kaba tyngeh bad ban pynshitom katkum ki kyndon jong ka ain ia kine ki 6 ngut ki nongsiat mrad.
Ka tnat Wildlife ka buh ia ka jingmaham kaba jur ia kiwei kiwei pat ki briew kiba ju mlien ban pyniap bein ia ki mrad khlaw bad nangne shakhmat lada dang lap ba dang don kiba dan leh ia kane ka kam beain da kaba pyniap dusmon ia ki mrad khlaw, kin ngat beit ha ka jingpynshitom katkum ki kyndon jong ka Wildlife Protection Act 1972, pynkut u Bah Wanphai Lyngdoh.
Phi don ban ong eiei?