Shillong, 16 Rymphang:
Ka jingialang jong 4 tylli ki Dorbar Shnong, Laitumkhrah, Malki, Lachumiere bad Cleve Colony, kaba la long ha Eldorado ha ka 15 tarik February 2016, ka la pdiang hun ia ka rai ka Supreme Court ka ri India, kaba la pynioh pat ia ka bor ki Rangbah Shnong ba kin pyniaid Durbar kumba ju long. Ka jingialang hadien ba la iakren sani, ka la pyrshah ia ka jing pynrung ka KHADC ia ka Village Development Council, kaba long ka kynhun bathymmai bad bym ju don mynno-mynno ha ki Dorbar Khasi lane ha ri Khasi-Jaintia. Ka jingialang da kawei ka sur ka la rai ban dawa na ka KHADC ba kan weng noh ia kane ka kynhun VDC na ka Bill jong ka, namar ka jingdon jong ka kan pynmih shibun ki jingkynnad bad jingma ha ki jingpyniaid kam bad ka ban pynpait pynpra pynban ia ki Shnong ki thaw.
Ka jingialang kala iatai bha ruh ia ka jingtam pud be-ain ka Sorkar sha ki kam pyniaid shnong bad hima-sima bad ia ki rai Kashari kiba la pyndkoh ia ki jingtreikam dorbar bad kiba la ktah shibun ia ki riti-dustur ka jaitbynriew.
U Bah B.M.Lanong uba la batai shai ia ki kyndon ka 6th Schedule (Bynrap bahynriew) jong ka Constitution ka ri India, ia ki rai Supreme Court bad High Court halor ka ain VAB, ula kynthoh ba katei ka VDC kaba long ka ‘foreign body’ (kaba khyllah) kan pynmih artylli ki bor ha man kawei pa kawei ka Shnong, kaban shu bun tang ki jingia pyni bor, kiban pynsep ei ha ka leit Kashari, kumba la long ha bun tylli ki Shnong, wat habym don kum kane ka VDC ruh.
U Bah Bindo Lanong ula kynthoh ruh ia ka hukum jong u Chief Justice ka Meghalaya High Court, uba la hukum ha ka rai jong u kaba 13.1.2016, ba baroh khoit ki nongshong Shnong, kiba dei na kano kano ka jait ne ka niam ka rukom ki dei ban ioh lang ia ka hok ban iajied Rangbah Shnong, kaba long ka hukum khyllah, kaban pynjngut shibun ia ki riti-dustur jong ka jaitbynriew, namar wat lada ki dei ki para Khasi Khara ruh kiba shu shong shipor-arpor na la ki shnong jong ki, na ka bynta ki jingpule ne kiba wan trei kam shipor-arpor, kim ioh ia kane ka hok bad ki ruh ki tip bad kim kwah hi ruh ban shim bynta ia kaei kabym dei ka hok jong ki.
Ka jingialang ka la ban jur ba ka Sorkar jylla kam dei ban tare matlah sha ka bor ki District Council bad ki shnong ki thaw, ban thaw ain na ka bynta jong ki bad ki Kashari ruh kim don hok ban tuklar halor kane ka bynta, namar ki kyndon jong ka Sixth Schedule ki shai kdar ba ki Hima bad ki shnong ki thaw ki dei ki bynta jong ki District Council.
Ka jingialang ka pynpaw ia ka jingpyrshah ia ka ain, thymmai, ba ka Sorkar ka la pyniaid paidbah, ka Meghalaya Grassroot Institutions Governance Bill 2015 (Ain Tynrai Phlang), kaban ktah jur ia ka jylla bad ia ka jaitbynriew baroh kawei. Ka Sorkar ka dei ban weng noh ia kane ka ain.
Ka jingialang ka rai ruh ba ka Synjuk Ki Rangbah Shnong, ka dei ban nang iaid shaphrang ha ki jingtrei jong ka ia kine ki bynta kiba ktah ia ki riti durbar bad ba ka jingialang ki 4 Shnong ka kyrshan skhem ia ka Synjuk bad ba kan peit lang ruh ban pynduh noh ia katei ka kynhun VDC ba ka KHADC ka rai ban pynrung.
Bun ki Rangbah Shnong, Rangbah Dong kiba la iawan sha ka jingialang, kaba kynthup ia lai ngut ki Rangbah Shnong, Dr.Kharshiing, Bah W.J.Nongrum bad U Bah P.Kharmudai uba la pyniaid ia ka jingialang.
Phi don ban ong eiei?